Муркаш районӗнчи Кашмаш тата Хуракасси ялӗнче пурӑнакансем вӑл тӑрӑхра шкул тутарассишӗн ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин патне ҫыру янӑ. Раҫҫей ертӳҫи патне шӑрҫаланипех Муркаш район администрацине ӑсатнӑ.
Унтисем вӗренӳ учрежденийӗ тума ыйтса резолюци хатӗрленӗ. Ял пухӑвне пуҫтарӑннисем 300 ытла ҫын хута алӑ пусма килӗшнӗ. Хастарсем Кашмашри шкула кӑҫалах хӑпартма пуҫлаттарасшӑн.
Вӗренӳ учрежденине тума федераци хыснинчен укҫа уйӑрасса шанса ҫырнӑ ҫырура РФ Президенчӗн Резерв фондӗнче «кӗмӗл» тупасса шаннине палӑртнӑ.
Кашмашра тума палӑртнӑ шкул укҫине Шупашкар районӗнчи Янӑшри шкул валли яма йышӑннине илтнӗ хыҫҫӑн тарӑхнӑ Муркаш районӗнчи Кашмаш тӑрӑхӗнчи хастарсем алла калем тытнӑ пулать.
Патӑрьел районӗнчи Кӗҫӗн Патӑрьелте йӗлтӗр трассине ҫутатмалла тунӑ. 800 метр тӑршшӗ ҫав ҫула савӑнӑҫлӑ лару-тӑрурах уҫнӑ. Унта Чӑваш Енӗн физкультурӑпа спорт министрӗ Сергей Шелтуков, Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов тата спортсменсем хутшӑннӑ.
Йӗлтӗр трассисене республикӑри ытти территорире те йӗркеленине палӑртмалла. Ӗнер «Про город» интернет-хаҫатра ҫырнӑ тӑрӑх, ҫутатса тӑракан ҫулсене Канаш тата Комсомольски районӗсенче те уҫнӑ. Кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче ун пекки Муркаш районӗнче ӗҫлесе кайӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра республикӑра та ун пек трасса уҫма палӑртаҫҫӗ.
Сӑмах май, ӗнер Республикӑри олимп резервӗн 2-мӗш спорт шкулӗнче йӗлтӗрпе тупӑшассипе ӑмӑрту иртнӗ. Вӑл вӑхӑтра тӗрлӗ ҫулхисем тӗрлӗ дистанцие чупассипе ӑмӑртнӑ.
Патӑрьел районӗнчи Кӗҫӗн Патӑрьелте йӗлтӗр трассине ҫутатмалла тунӑ. 800 метр тӑршшӗ ҫав ҫула савӑнӑҫлӑ лару-тӑрурах уҫнӑ. Унта Чӑваш Енӗн физкультурӑпа спорт министрӗ Сергей Шелтуков, Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов тата спортсменсем хутшӑннӑ.
Йӗлтӗр трассисене республикӑри ытти территорире те йӗркеленине палӑртмалла. Ӗнер «Про город» интернет-хаҫатра ҫырнӑ тӑрӑх, ҫутатса тӑракан ҫулсене Канаш тата Комсомольски районӗсенче те уҫнӑ. Кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче ун пекки Муркаш районӗнче ӗҫлесе кайӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра республикӑра та ун пек трасса уҫма палӑртаҫҫӗ.
Сӑмах май, ӗнер Республикӑри олимп резервӗн 2-мӗш спорт шкулӗнче йӗлтӗрпе тупӑшассипе ӑмӑрту иртнӗ. Вӑл вӑхӑтра тӗрлӗ ҫулхисем тӗрлӗ дистанцие чупассипе ӑмӑртнӑ.
Кӑҫал республикӑна шкул ачисене илсе ҫӳремелли 16 ҫӗнӗ автобус килнӗ. Пӗтӗмӗшле хакӗ — 32,4 миллион тенкӗ.
ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, муниципалитетсене 17 ҫын вырнаҫакан — 7 автобус, 23 ҫын кӗрекен — 5 автобус, 20 ҫын лармалӑх 4 автобус парӗҫ. Вӗсем 2007 ҫулта кӑларнӑ транспорта улӑштарӗҫ. Хӑш-пӗр ҫӗрте ҫӗнӗ маршрут уҫӗҫ.
Автобуссене Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Муркаш, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ, Ҫӗмӗрле, Елчӗк, Тӑвай районӗсене, Ҫӗмӗрле хулине парӗҫ.
Паян ирхине Вӑрнар районӗнче 85 ҫулти хӗрарӑм виллине тупнӑ. Вӑл, ахӑртнех, кун пек шартламара шӑнса вилнӗ.
Ватӑ хӗрарӑм виллине ывӑлӗ ферма ҫывӑхӗнче тупнӑ. Кинемей ӑс-тӑн енчен арпашӑнни паллӑ.
Ӗнер, кӑрлачӑн 8-мӗшӗнче, Канаш районӗнче 56 ҫулти арҫын арӑмӗн виллине кил умӗнче тупнӑ. Хӗрарӑм мӑшӑрне ӑҫта каяссине каламасӑр тухса кайнӑ.
Ӗнер Улатӑр районӗнче те 66 ҫулти тата 63-ри арҫынсен виллине тупнӑ. Вӗсем килӗсенчен инҫех мар шӑнса вилнӗ. Иккӗшӗ те эрех ӗҫни паллӑ. Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнче 83-ри хӗрарӑм шӑнса пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче Тӑвай районӗнче 51-ти арҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Етӗрне тата Муркаш районӗсенче те пӗрер ҫын шӑнса вилнӗ.
Муркаш районӗнчи Атапай ялӗнче 50 ҫул урлӑ каҫнисем валли елка ирттернӗ. Унти клуба Атапайӗнчи, Ҫеменкассинчи, Сентимӗрти ҫынсем пуҫтарӑннӑ.
Вӗсем валли елкӑсӑр пуҫне уяв сӗтелӗ те хатӗрленӗ. 50 ҫултан аслӑраххисем валли хатӗрленӗ уява Оринин ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ С.В. Бардасов, Ветерансен канашӗн ертӳҫи В.И. Вязов, вырӑнти ял тӑрӑхӗн депутачӗ Р.П. Быкова ҫитнӗ. Ҫӗнӗ ҫула пуҫтарӑннисене вӗсем ҫывхарса килекен уявпа саламланӑ май малашне те вӑр-вар пулма, ҫӑмӑл кӗлеткеллӗ пулма суннӑ. Аслисене ырӑ сунма, уяв кӑмӑлӗ парнелеме Хӗл Мучипе Юрпике те пырса ҫитнӗ. Пӗрле савӑнма пуҫтарӑннӑ халӑх уявра кӑмӑлтан хавасланнӑ, юрланӑ та, ташланӑ та, Ҫӗнӗ ҫул ҫитнишӗн, уява пухӑннишӗн ҫамрӑк чухнехиллех хӗпӗртенӗ.
Муркаш районӗнчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулти ачасене Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫӗнӗ автобус панӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ростислав Тимофеев пӗлтернӗ тӑрӑх, муниципалитета иртнӗ ҫул 4 шкула автобус килнӗ, кӑҫал — 20.
Районтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ автобусшӑн ку тӑрӑхри 58 шкул ачипе шкул ҫулне ҫитмен 30 ача хытах хавасланнӑ. Автобус уҫҫине шкул директорне Л.Н. Кудашована Чӑваш Енӗн Гражданла оборона тата инкеклӗ ӗҫсем енӗпе ӗҫлекен патшалӑх комитечӗн ертӳҫи В.И. Петров панӑ. Ачасем хӑтлӑ условире вӗренччӗр, шкулсем ҫӗнелччӗр тесе республикӑра нумай тунине палӑртса хӑварнӑ вӑл. Унтан цифрӑсем илсе кӑтартнӑ: республикӑри 336 шкул автобусӗ 651 маршрутпа ҫӳрет, 1135 ялти 12 пин ачана турттарать.
Кӑҫал та пирӗн республикӑра Ҫӗнӗ ҫулти вӑрӑм канмалли кунсене усӑллӑ ирттерме май туса парӗҫ. «Новогодний лабиринт» (чӑв. Ҫӗнӗ ҫулти пӑтрашуллӑ ҫулсем) ятлӑ мероприятисен ярӑмӗ кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче уҫӑлӗ те республикӑри сакӑр района илсе ҫитерӗ.
Ку проекта республикӑн Культура министерстви кӑҫалхи ҫӗнӗлӗх, анчах вӑл пӗлтӗрхи ҫавӑн йышши мероприятисенчен амаланнине палӑртать. Астӑватӑр пулӗ, пӗлтӗр, чӑн та, «Время отдыхать в Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енре канма вӑхӑт) проекта хута янӑччӗ.
Кӑҫалхи «Ҫӗнӗ ҫулти лабиринт» хайӗн географине анлӑлатнӑ. Кӑрлачӑн 2-мӗшенче Муркаш районӗнче кӗтеҫҫӗ, 3-мӗшӗнче – Етӗрне тата Элӗк районӗсенче, 4-мӗшӗнче – Сӗнтӗрвӑрри районӗнче, 5-мӗшӗнче – Ҫӗнӗ Шупашкарта, 6-мӗшӗнче – Хӗрлӗ Чутай районӗнче, 7-мӗшӗнче — Ҫӗрпӳ тата Йӗпреҫ районӗсенче. Куракан валли вӗсенче кашнинчех ятарлӑ программӑсем хатӗрленӗ.
Муркаш районӗнчи Ярапайкасси ял тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ клубӑн залне район тӳре-шари хуптарнӑ. 1962 ҫулта купаланӑ ҫурт кӗҫ-вӗҫ ишӗлсе анать имӗш. «Ҫак клубра вырнаҫнӑ «Екрем» фольклор халӑх ушкӑнӗ тата ачасен ташӑ ушкӑнӗ пирки вара вӗсем шутламаҫҫӗ», — тесе пӗлтереҫҫӗ вырӑнтисем.
Апла-и капла-и, авариллӗ текен ҫуртра ял тӑрӑхӗн администрацийӗ ним пулман пекех ӗҫлет, вулавӑш та хупӑнман. Нумаях пулмасть клуб залӗнче суйлава тӗрӗс-тӗкел ирттернӗ, концертсем пулнӑ. Ҫӗнӗ Ҫул умӗн икӗ эрне ытларах юлсан тӳре-шара мӗнпе аптраса клуб залне хупни ӑнланмалла мар. «Васкаса хупнӑ чухне залра кушак юлнӑ. Ӑна ҫӑлас тесе пичетпе палӑртнӑ, алӑк ҫине ҫыпӑҫтарнӑ хута уйӑраймӑн — саккуна пӑсӑн», — чӗрчун пирки те вырӑнтисем пӑшӑрханаҫҫӗ.
Республикӑри тӑхӑр сусӑра машина уҫҫи тыттарнӑ. Ӑна производствӑри инкеке пула тӗрлӗ вӑхӑтра урасӑр юлнисене панӑ. Машина уҫҫине тивӗҫнисем Шупашкарта, Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Муркаш, Куславкка тата Елчӗк районӗсенче пурӑнаҫҫӗ. Вӗсенчен ҫиччӗшӗ автомобиле иккӗмӗш хутчен илнӗ, мӗншӗн тесен унччен панӑ машинӑн вӑхӑчӗ тухнӑ.
Хальхинче сусӑрсене «Гранта» маркӑллине панӑ. Унӑн эксплуатаци вӑхӑчӗ — 8 ҫул. Социаллӑ страховани фончӗ бензин укҫине тата машинӑна пӗр хутчен тӗплӗн юсанине саплаштарать.
«Lada Granta» лекиччен эпӗ «Окапа» тата «Жигулипе» ҫӳренӗ», — каласа кӑтартнӑ сусӑрсенчен пӗри, сӑмахран. Инвалид кресли багажника вырнаҫнишӗн вӑл уйрӑмах савӑннӑ.
Сусӑрсем валли машина туянма кӑҫал 6,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
+9.3 °C